Sözlük - inovanadolu

- Sözlük - inovanadolu

İnovasyon ve Girişimcilik Sözlüğü

Teknoloji, İnovasyon, girişimcilik vb. konularda kurum, kişi ve kavramların yer aldığı, inovanadolu kullanıcıları tarafından oluşturulan sözlük.

etik lider davranışı kavramlar

titus	0 0 2019-08-25 18:28:49 Facebook'ta Paylaş Twitter'da Paylaş Reddit'de Paylaş Whatsapp'ta Paylaş Bağlantı
Liderler yabancılaşma yerine, dâhil olmayı ve karşılıklı etkin iletişimi kuvvetlendiren ortak karar anlayışını sağlarlar. Birçok lider kendisini etik lider olarak algılamaktadır. Ancak etik liderler, etik olarak kabul edilen davranışlarda bulunabilmeli, başlıca etik sorunlara çözüm bulabilmeli ve diğer bireylere örnek olabilmelidir (Bass and Steidlmier, 1999: 3). Etik liderin bazı özellikleri şunlardır; Liderliğin temelinde adalet kavramı vardır, bu liderler çalışanlarına karşı adil davranırlar. - Her birey kendi içinde özgürdür ve her birey eşit haklara sahiptir.   - Liderler örgütteki bireylere tarafsız davranırlar.   - Örgütteki bireylerle arasında güven duygusu bulunur.   - Motive edicidir (Doğan, 2014:44).   - Etik liderler davranışlarını diğer bireylerin güvenebileceği biçimde kurgularlar.  Liderler örgütteki bireylerin etik ve etik dışı davranışlarını değerlendirerek ödül veya cezalandırma yapılabilmektedir. Etik liderler adil ve dengeli kararlar veren dürüst, şefkatli ve prensip sahibi kişilerdir. Etik liderler, sıklıkla çalışanlarıyla etik üzerine iletişim kurar ve etik standartları oluştururlar. Etik liderler sadece yaptırım uygulamaz kendileri de mevcut kurallara uyarlar ve etik kuralların uygulanması için proaktif rol modeli olurlar (Brown ve Trevino, 2006: 600).  Liderlik alanında birçok çalışma bulunmakta ve bu çalışmalarda pek çok liderlik tipi tanımlanmaktadır. Bu liderlik tiplerinden etik liderlikle ilişkisi olanları ele alırsak:  Etik liderlik ve dönüşümcü liderlik ilişkisinde benzer özellikler ve farklılıklar gösterebilmektedir. Kararları alırken her iki liderlik modeli de etik , doğruluk odaklı davranır. İçinde bulundukları örgütte rol model davranışı gösterirler. Ancak etik liderler etiği, ahlaki yönetimi savunur ve sergilerken; dönüşümcü liderler gelecekte yapmak istedikleri ve bunun için gösterilecek teşvik odaklı yaklaşımı savunur ve sergiler (Bass, 1990:976). Etik liderlik ve otantik liderlik ilişkisinde, dönüşümcü liderlikle olan benzerlilere rastlanır. Her ikisi de kuralarını alırken bireyleri de dikkate alarak, etik ve doğruluk ilkesi ile hareket eder ve rol modeldirler. Ancak etik liderler, ahlaki boyut odaklı iken otantik liderler, bireysel özellikler ve farkındalık odaklıdırlar. Bu nedenle, otantik liderlik yaklaşımı etik liderlik içinde ele alınmaktadır (Brown ve Trevino, 2006: 598). Etik liderlik ve manevi liderlik ilişkisinde; karar verirken diğer bireylerin dikkate alınması, kararların etik ve doğruluk ilkesine dayanması benzer özellikleridir. Etik liderlik ahlaki boyutu temel alırken, manevi liderlik vizyon yaratmayı ve inanç- umut konularını temel alır ve savunur (Bass, 1990:976). Etik liderlik ve hizmetkar liderlik ilişkisinde ise her liderlik modeli gibi ikisi de bireyleri dikkate alır ve doğruluk odaklıdır. Ayrıca ikisi de en iyiyi istemekte yani güçlendirme davranışı göstermektedir. Ancak etik liderlik ahlaki boyutu temel alınıp bunun çalışanlarına iletilmesi görevini üstlenirken, hizmetkar liderlik bu görevi üstlenmez tevazu ve özgecilik anlayışını üstlenir ve savunur (Bass and Steidlmier, 1999: 4).Etik liderlikle yönetsel açıdan en yakın ilişkisi olan bu liderlik modeli hizmetkar liderliktir. Dönüşümcü liderlik, otantik liderlik, hizmetkar ve manevi liderlik yaklaşımlarında ele alınan etik kavramı bir alt boyut olarak değerlendirilmektedir. Ancak etik kavramı etik liderlik için en önemli unsur olmaktadır. Bütünsel yaklaşım içinde ele alınan etik liderlik sadece doğruluk, dürüstlük, adalet gibi ilkelere odaklanmamaktadır. Bu liderler önce etik önceliği olup ve iletişim becerilerini kullanarak bireyler arasında da etik kültür yaratılmasında aktif role sahiptir (Brown ve Trevino, 2006: 603). Etik değerlerin liderlik için önemi ve gerekliliği sadece günümüzde önem kazanmamış insanlık tarihi boyunca etiğin önemi ifade edilmiş ve bir liderde bulunması beklenen etik değerler ortaya konmaya çalışılmıştır (Madenoğlu vd., 2014:47). Bir çok tanımı sahip yapılan etik lider kavramı; Bandura (1977), herhangi bir kişinin model oluşturabilmesi için güvenilir olması gerektiğini; Resick, Hanges, Dickson ve Mitchelson (2006) ise etik liderliğin özelliklerini karakter ve doğruluk, etik farkındalık, toplum/insan uyumu, motivasyon, destekleme ve güçlendirme ve etik sorumluluk çerçevesinde yönetme olarak tanımlamışlardır. Brawn ve diğerleri (2005)’ne göre, etik liderlik; “Bireylerin faaliyetlerinde ve bireylerarası ilişkilerde belirlenmiş standart kurallar çerçevesinde hareket eden bu tarz yönlendirmeleri iki yönlü iletişim, güçlendirme ve ahlaki düşünmeye yönelterek artırmayı hedefleyen bir liderlik tarzıdır” (Akt. Aykan, 2006: 215). Resick, Hanges, Dickson ve Mitchelson (2006) ise etik liderliğin özelliklerinin, doğruluk kavramının ön planda olduğu bireyin toplum ile uyumu, motivasyonu, etik sorumluluk kapsamında oluşan yönetim tarzı olarak belirlenmiştir (Akt. Gold vd., 2010). Kalshoven, Den Hartog ve De Hoogh (2011) ise etik liderliğin bileşenlerinin doğruluk, güç paylaşımı, rollerin tanımlanması, kişilerin uyumu ve etik içerikli rehberlik yapmak şeklinde tanımlamıştır. Tanımlardan da anlaşıldığı üzere etik liderlik çift yönlüdür. Bir yönü; etik insanların etik kararlar vermesi iken ikinci yönü; liderlerin etiğe uygun davranmalarıdır. Etik liderlerin; nasıl davrandığı topumda ve gruplarda bilinirken ne düşündüğü, değer yargıları bilinememektedir. Bu nedenle liderlerin her zaman her koşulda etik olmaları ve davranmaları beklenmektedir (Eroğluer ve Yılmaz, 2015: 18). Liderin; kurumsal hedeflerini doğru analiz ederek, uygulanması gereken davranışlarda kararlı davranarak, beceri ve yetkilerini etik davranışlarla bütünleşmesi etik liderliğin temelini oluşturmaktadır. Toplumun karmaşık yapıda olması, gruplar arasındaki iletişimin farklı olması, liderlerin yeni roller almasına ve beraberinde doğru analizler yaparak etik davranması etik liderden beklenmektedir. Bir kurumdaki etik duygusunu ve kavramını o kurumun yöneticisi ya da sorumlusu oluşturmaktadır. Çalışanlar liderlerini rol model alarak benzer davranış ve tutum gösterirler (DeRue ve Scott, 2010: 830-831). İnsanları etkileme sanatı olan etik liderliğin dört ilkesi aşağıda belirtilmiştir (Eroğluer ve Yılmaz, 2015: 18): - Etik liderler, takipçilerinin gözünde “norm ve standartlara uygun” davranış gösterirler ve onlara güven telkin ederler. - Etik liderler, iş yerinde etik mesajların açık olarak ifade edilmesini sağlar ve takipçilerini geri bildirim vermeleri konusunda teşvik ederler. - Etik liderler, açık etik standartlar koyarak izleyenlerin davranışlarını ödül ve cezalandırma yöntemi ile düzenlerler. - Etik liderler, karar verme sürecinde etik prensiplere uygun davranarak süreçte takipçilerince gözlem yapılmasını sağlarlar. Belirtilen bu dört ilkeyi gerçekleştiren liderler etik lider olarak kabul edilmektedir. Bu liderler içinde bulundukları toplumun ve organizasyonun normlarını bilerek hedeflerini oluştururlar ve bu hedefler doğrultusunda ilerlerken diğer çalışanlarına adil bir davranış sergilerler. Bu da çalışanların güven ve motivasyonun artmasına neden olmaktadır (Eroğluer ve Yılmaz, 2015: 18). Liderlik toplumdan topluma farklılık göstermektedir ve bu nedenle bir çok liderlik türü ortaya çıkmış olup bunlardan biri de etik liderliktir. Liderin aldığı kararları doğruluk açısından değerlendirmesi, dürüst davranması sosyal değerlerinin gelişmesine katkıda bulunmaktadır. Kısaca etik lider, grubun ve bireylerin ortak çıkarları doğrultusunda oluşturulan etik ilkeler eşliğinde hareket eden liderdir (Schirmer vd, 2008).
Tüm Tanımları Göster! (1)

SON TANIMLANANLAR